Cách thao tác Modify Strings trong PHP

PHP Tutorial | 19/06/2025 by Học PHP

Từ việc xử lý thông tin người dùng nhập vào từ form, định dạng hiển thị ngày tháng, đến việc xây dựng các truy vấn cơ sở dữ liệu hay tạo ra nội dung HTML động, khả năng chỉnh sửa và thao tác với chuỗi một cách hiệu quả là một kỹ năng cốt lõi.

Đây không chỉ là việc nối các đoạn văn bản lại với nhau mà còn là cả một nghệ thuật cắt gọt, tìm kiếm, thay thế, và biến đổi chuỗi để chúng phục vụ đúng mục đích của bạn. Nắm vững các hàm và kỹ thuật xử lý chuỗi sẽ giúp bạn chuẩn hóa dữ liệu, ngăn chặn các lỗ hổng bảo mật tiềm ẩn, và tạo ra giao diện người dùng thân thiện.

Trong bài viết này, mình sẽ đi sâu vào các phương pháp và hàm phổ biến nhất để chỉnh sửa chuỗi trong PHP. Từ những thao tác cơ bản đến việc sử dụng biểu thức chính quy (Regex) mạnh mẽ, bạn sẽ có trong tay những công cụ cần thiết để làm chủ mọi dữ liệu văn bản trong các dự án của mình. Hãy cùng bắt đầu!

Tại sao cần chỉnh sửa chuỗi?

Trong lập trình web với PHP, chuỗi (string) là kiểu dữ liệu bạn sẽ làm việc với thường xuyên nhất. Dữ liệu chuỗi hiếm khi ở dạng hoàn hảo ngay từ đầu; nó thường cần được "dọn dẹp," "định dạng lại," hoặc "biến đổi" trước khi sử dụng hoặc hiển thị. Đó chính là lúc các thao tác chỉnh sửa chuỗi trở nên cần thiết.

Hãy xem xét một vài ví dụ thực tế để hiểu rõ hơn:

Chuẩn hóa dữ liệu người dùng:

Email: Người dùng có thể nhập " [email protected] " (có khoảng trắng thừa) hoặc "[email protected]" (chữ hoa). Bạn cần chuẩn hóa chúng thành "[email protected]" để đảm bảo tính nhất quán khi lưu vào cơ sở dữ liệu và so sánh.
Tên: Người dùng nhập " nguyen van a ". Bạn muốn định dạng lại thành "Nguyen Van A".
Số điện thoại: Người dùng nhập "0912.345.678" hoặc "+84 912 345 678". Bạn có thể muốn chuyển đổi thành định dạng chuẩn 0912345678 để lưu trữ.

Định dạng đầu ra:

Ngày tháng: Dữ liệu ngày tháng trong database có thể là YYYY-MM-DD (ví dụ: 2025-06-19). Bạn muốn hiển thị cho người dùng dưới dạng 19 tháng 06, 2025 hoặc Thứ Năm, 19/06/2025. Điều này đòi hỏi các thao tác định dạng chuỗi.
Tiền tệ: Số tiền 1500000 cần được định dạng thành 1.500.000 VNĐ hoặc $1,500.00.
Tóm tắt bài viết: Bạn có một bài viết rất dài và muốn hiển thị một đoạn tóm tắt 200 ký tự đầu tiên, sau đó thêm dấu ....

Xử lý dữ liệu từ file/API:

JSON/XML data: Khi bạn nhận dữ liệu từ một API hoặc đọc từ một file JSON/XML, dữ liệu đó thường là một chuỗi khổng lồ. Bạn cần các hàm để phân tích chuỗi đó, trích xuất các phần cần thiết, hoặc thay thế các ký tự đặc biệt trước khi sử dụng.
Nội dung từ file văn bản: Đọc một file log, bạn cần cắt bỏ các dòng không cần thiết hoặc trích xuất thông tin cụ thể từ mỗi dòng.

Sự khác biệt với "phép toán cơ bản": Ở phần trước, chúng ta đã tìm hiểu về các phép toán chuỗi cơ bản như nối chuỗi (.) và đo độ dài (strlen()). Những phép toán này chủ yếu tập trung vào việc kết hợp các chuỗi lại với nhau hoặc lấy thông tin về chuỗi mà không làm thay đổi nội dung của chuỗi gốc.

Ngược lại, chỉnh sửa chuỗi đi sâu hơn vào việc thay đổi nội dung hoặc cấu trúc của chuỗi. Nó bao gồm các hành động như cắt bỏ phần thừa, thay thế ký tự/chuỗi con, chuyển đổi chữ hoa/thường, hoặc mã hóa/giải mã để phục vụ mục đích cụ thể. Đây là những thao tác biến đổi thực sự đối với dữ liệu chuỗi.

Chuỗi trong PHP là bất biến (Immutable) hay biến đổi (Mutable)?

Để hiểu cách các hàm chỉnh sửa chuỗi hoạt động, điều quan trọng là phải nắm được khái niệm về tính chất của chuỗi trong PHP:

Khái niệm:

Bất biến (Immutable): Một kiểu dữ liệu được gọi là bất biến nếu giá trị của nó không thể thay đổi sau khi được tạo ra. Khi bạn thực hiện một thao tác "chỉnh sửa" trên một biến bất biến, thực chất hệ thống sẽ tạo ra một bản sao mới với các thay đổi và trả về bản sao đó, còn giá trị gốc vẫn nguyên vẹn.
Biến đổi (Mutable): Một kiểu dữ liệu được gọi là biến đổi nếu giá trị của nó có thể thay đổi tại chỗ (in-place). Khi bạn thực hiện một thao tác "chỉnh sửa" trên một biến biến đổi, nó sẽ sửa đổi trực tiếp giá trị gốc của biến đó trong bộ nhớ.

Chuỗi trong PHP: Trong PHP, hầu hết các hàm xử lý chuỗi (ví dụ: str_replace(), substr(), strtolower()) đều hoạt động theo nguyên tắc của kiểu dữ liệu bất biến. Điều này có nghĩa là:

Khi bạn truyền một chuỗi vào một hàm chỉnh sửa, hàm đó sẽ không sửa đổi chuỗi gốc của bạn.
Thay vào đó, nó sẽ tạo ra một chuỗi mới chứa kết quả của phép chỉnh sửa và trả về chuỗi mới đó.
Nếu bạn muốn lưu kết quả của phép chỉnh sửa, bạn phải gán chuỗi mới trả về cho một biến (có thể là biến gốc hoặc một biến mới).

Tại sao điều này quan trọng?

Quản lý bộ nhớ: Hiểu được điều này giúp bạn tránh nhầm lẫn về việc liệu biến gốc có bị thay đổi hay không, và giúp bạn hình dung cách bộ nhớ được cấp phát và sử dụng. Nếu bạn liên tục chỉnh sửa và gán lại cho cùng một biến, PHP sẽ phải tạo và hủy các chuỗi mới liên tục.
Tránh lỗi không mong muốn: Nếu bạn mong đợi chuỗi gốc bị thay đổi nhưng thực tế lại không, đó có thể là nguồn gốc của lỗi trong chương trình.

Ví dụ Code:

<?php
echo "<h3>2. Chuỗi trong PHP là bất biến hay biến đổi?</h3>";

$originalString = "  Hello World  "; // Chuỗi gốc

// Sử dụng hàm trim() để xóa khoảng trắng
$trimmedString = trim($originalString); // trim() trả về một chuỗi MỚI

echo "Chuỗi gốc: '" . $originalString . "'<br>"; // Output: '  Hello World  ' (chuỗi gốc không đổi)
echo "Chuỗi sau khi trim: '" . $trimmedString . "'<br>"; // Output: 'Hello World'

echo "<br>";

// Minh họa với str_replace()
$message = "Xin chào PHP.";
$newMessage = str_replace("PHP", "JavaScript", $message); // str_replace() trả về chuỗi MỚI

echo "Tin nhắn gốc: '" . $message . "'<br>"; // Output: 'Xin chào PHP.' (chuỗi gốc không đổi)
echo "Tin nhắn mới: '" . $newMessage . "'<br>"; // Output: 'Xin chào JavaScript.'

echo "<br>";

// Để cập nhật biến gốc, bạn phải gán lại kết quả:
$productCode = "  PROD123ABC  ";
echo "Mã sản phẩm ban đầu: '" . $productCode . "'<br>";
$productCode = trim($productCode); // Gán lại kết quả cho biến gốc
echo "Mã sản phẩm sau khi cập nhật: '" . $productCode . "'<br>"; // Output: 'PROD123ABC'
?>

Trong các ví dụ trên, bạn thấy rằng $originalString và $message không hề thay đổi nội dung của chúng sau khi các hàm trim() và str_replace() được gọi. Kết quả được trả về dưới dạng một chuỗi mới và được lưu vào biến khác ($trimmedString, $newMessage). Chỉ khi bạn chủ động gán lại kết quả cho biến gốc ($productCode = trim($productCode);), thì biến gốc mới "chứa" giá trị đã được chỉnh sửa.

Các nhóm hàm chỉnh sửa chuỗi trong PHP

PHP cung cấp một thư viện hàm đồ sộ để bạn thao tác và biến đổi chuỗi. Chúng ta sẽ khám phá từng nhóm hàm chính dưới đây.

Hàm cắt và trích xuất chuỗi

Các hàm này cho phép bạn lấy một phần của chuỗi, thêm ký tự để đạt độ dài nhất định, hoặc loại bỏ các ký tự không mong muốn ở đầu/cuối.

substr(string $string, int $start, ?int $length = null): string|false Hàm này dùng để trích xuất một phần (chuỗi con) từ một chuỗi lớn hơn.

$string: Chuỗi gốc bạn muốn cắt.
$start: Vị trí bắt đầu cắt (chỉ mục, bắt đầu từ 0). Nếu là số âm, nó sẽ đếm ngược từ cuối chuỗi.
$length (tùy chọn): Độ dài của chuỗi con muốn trích xuất. Nếu bỏ qua, nó sẽ cắt từ $start đến hết chuỗi.
Ví dụ: Cắt tên file từ đường dẫn, lấy đoạn tóm tắt bài viết.

<?php
echo "<h4>substr():</h4>";
$filePath = "/var/www/html/public/index.php";
$articleContent = "Hôm nay trời rất đẹp, tôi quyết định đi dạo công viên và ngắm cảnh. Có rất nhiều người cũng đang tận hưởng không khí trong lành ở đây.";

// Trích xuất tên file
$fileName = substr($filePath, strrpos($filePath, '/') + 1);
echo "Tên file: " . $fileName . "<br>"; // Output: index.php

// Lấy 50 ký tự đầu tiên làm tóm tắt
$summary = substr($articleContent, 0, 50) . "...";
echo "Tóm tắt bài viết: " . $summary . "<br>"; // Output: Hôm nay trời rất đẹp, tôi quyết định đi dạo công viên ...

// Lấy 10 ký tự cuối cùng
$lastChars = substr("PHP Programming", -10);
echo "10 ký tự cuối: " . $lastChars . "<br>"; // Output: rogramming
?>

str_pad(string $string, int $length, string $pad_string = " ", int $pad_type = STR_PAD_RIGHT): string Hàm này dùng để thêm ký tự vào đầu, cuối hoặc cả hai phía của chuỗi cho đến khi chuỗi đạt được độ dài mong muốn.

$string: Chuỗi gốc cần đệm.
$length: Độ dài tổng thể mà chuỗi mong muốn đạt được.
$pad_string (tùy chọn): Chuỗi ký tự dùng để đệm (mặc định là khoảng trắng).
$pad_type (tùy chọn): Vị trí đệm (STR_PAD_RIGHT - mặc định, STR_PAD_LEFT, STR_PAD_BOTH).
Ví dụ: Định dạng số ID với các số 0 ở đầu.

<?php
echo "<h4>str_pad():</h4>";
$productId = 123;
$orderId = 45;

// Định dạng ID sản phẩm thành 6 chữ số với số 0 ở đầu
$formattedProductId = str_pad($productId, 6, "0", STR_PAD_LEFT);
echo "ID sản phẩm: " . $formattedProductId . "<br>"; // Output: 000123

// Định dạng ID đơn hàng thành 5 chữ số với dấu gạch ngang ở cuối
$formattedOrderId = str_pad($orderId, 5, "-", STR_PAD_RIGHT);
echo "ID đơn hàng: " . $formattedOrderId . "<br>"; // Output: 45---
?>

trim(string $string, string $characters = " \t\n\r\0\x0B"): string Hàm này loại bỏ khoảng trắng (whitespace) hoặc các ký tự cụ thể từ đầu và cuối chuỗi.

ltrim(): Loại bỏ từ đầu chuỗi (left trim).
rtrim() (alias của chop()): Loại bỏ từ cuối chuỗi (right trim).
Ví dụ: Làm sạch dữ liệu nhập từ form.

<?php
echo "<h4>trim(), ltrim(), rtrim():</h4>";
$inputString = "   Email của tôi: [email protected]   \n";

echo "Chuỗi gốc: '" . $inputString . "'<br>";

// Xóa khoảng trắng cả hai đầu
$cleanedString = trim($inputString);
echo "trim(): '" . $cleanedString . "'<br>"; // Output: 'Email của tôi: [email protected]'

// Xóa khoảng trắng ở đầu
$leftTrimmed = ltrim($inputString);
echo "ltrim(): '" . $leftTrimmed . "'<br>"; // Output: 'Email của tôi: [email protected]   '

// Xóa khoảng trắng ở cuối
$rightTrimmed = rtrim($inputString);
echo "rtrim(): '" . $rightTrimmed . "'<br>"; // Output: '   Email của tôi: [email protected]'

// Xóa ký tự cụ thể
$dataWithDelimiter = "###SOME DATA###";
$cleanedData = trim($dataWithDelimiter, "#");
echo "trim('#'): '" . $cleanedData . "'<br>"; // Output: 'SOME DATA'
?>

str_replace(mixed $search, mixed $replace, mixed $subject, int &$count = null): string|array Hàm này thay thế tất cả các lần xuất hiện của một chuỗi con hoặc một mảng các chuỗi con.

$search: Chuỗi con (hoặc mảng các chuỗi con) bạn muốn tìm và thay thế.
$replace: Chuỗi (hoặc mảng các chuỗi) sẽ dùng để thay thế.
$subject: Chuỗi gốc bạn muốn thực hiện thay thế.
$count (tùy chọn, truyền tham chiếu): Biến để lưu số lần thay thế được thực hiện.
Ví dụ: Thay đổi tên công ty trong văn bản, censor từ ngữ.

str_ireplace(mixed $search, mixed $replace, mixed $subject, int &$count = null): string|array Tương tự như str_replace(), nhưng thực hiện thay thế mà không phân biệt chữ hoa/thường.

<?php
echo "<h4>str_replace() và str_ireplace():</h4>";
$article = "Công ty ABC là nhà cung cấp hàng đầu. ABC luôn đổi mới.";

// str_replace() - phân biệt chữ hoa/thường
$newArticle = str_replace("ABC", "XYZ Corp", $article);
echo "str_replace (phân biệt): " . $newArticle . "<br>"; // Output: Công ty XYZ Corp là nhà cung cấp hàng đầu. ABC luôn đổi mới.

// str_ireplace() - không phân biệt chữ hoa/thường
$textWithVariations = "Tìm kiếm từ PHP, php và pHp trong văn bản.";
$censoredText = str_ireplace("php", "Python", $textWithVariations, $replacementsCount);
echo "str_ireplace (không phân biệt): " . $censoredText . "<br>"; // Output: Tìm kiếm từ Python, Python và Python trong văn bản.
echo "Số lần thay thế: " . $replacementsCount . "<br>";

// Thay thế nhiều chuỗi cùng lúc
$badWords = ["xấu", "tệ"];
$replacements = ["tốt", "hay"];
$comment = "Đây là một bình luận rất xấu và tệ.";
$cleanedComment = str_replace($badWords, $replacements, $comment);
echo "Thay thế nhiều từ: " . $cleanedComment . "<br>"; // Output: Đây là một bình luận rất tốt và hay.
?>

Hàm chuyển đổi định dạng chữ (Case Conversion)

Các hàm này giúp bạn dễ dàng chuyển đổi chuỗi sang chữ hoa, chữ thường, hoặc viết hoa ký tự đầu tiên của từ.

strtolower(string $string): string: Chuyển đổi toàn bộ chuỗi thành chữ thường.

strtoupper(string $string): string: Chuyển đổi toàn bộ chuỗi thành chữ hoa.

Lưu ý: Các hàm này hoạt động tốt với ký tự ASCII. Đối với ký tự Unicode (như tiếng Việt có dấu), bạn nên dùng mb_strtolower() và mb_strtoupper() (sẽ đề cập ở phần sau).

ucfirst(string $string): string: Chuyển đổi ký tự đầu tiên của chuỗi thành chữ hoa. Các ký tự còn lại không thay đổi.

lcfirst(string $string): string: Chuyển đổi ký tự đầu tiên của chuỗi thành chữ thường. Các ký tự còn lại không thay đổi.

ucwords(string $string, string $delimiters = " \t\r\n\f\v"): string: Chuyển đổi ký tự đầu tiên của mỗi từ trong chuỗi thành chữ hoa. Mặc định, từ được phân tách bằng khoảng trắng và các ký tự whitespace khác. Bạn có thể chỉ định các ký tự phân cách khác.

<?php
echo "<h3>2. Hàm chuyển đổi định dạng chữ (Case Conversion):</h3>";
$text = "hôm nay TRỜI rất ĐẸP.";

echo "Chuỗi gốc: '" . $text . "'<br>";
echo "strtolower(): '" . strtolower($text) . "'<br>"; // Output: hôm nay trời rất đẹp.
echo "strtoupper(): '" . strtoupper($text) . "'<br>"; // Output: HÔM NAY TRỜI RẤT ĐẸP.

echo "ucfirst(): '" . ucfirst(strtolower($text)) . "'<br>"; // Output: Hôm nay trời rất đẹp.
echo "lcfirst(): '" . lcfirst(strtoupper($text)) . "'<br>"; // Output: hÔM NAY TRỜI RẤT ĐẸP.

echo "ucwords(): '" . ucwords(strtolower($text)) . "'<br>"; // Output: Hôm Nay Trời Rất Đẹp.

// ucwords với delimiter tùy chỉnh
$productCode = "sku_123_abc";
echo "ucwords với delimiter '_': " . ucwords($productCode, '_') . "<br>"; // Output: Sku_123_Abc
?>

Hàm xử lý ký tự đặc biệt & mã hóa/giải mã

Các hàm này rất quan trọng cho việc xử lý dữ liệu web và đảm bảo an toàn.

htmlspecialchars(string $string, int $flags = ENT_COMPAT, string $encoding = 'UTF-8', bool $double_encode = true): string Hàm này chuyển đổi các ký tự đặc biệt trong HTML (&, ", ', <, >) thành các thực thể HTML tương ứng.

Ví dụ: An toàn XSS khi hiển thị dữ liệu người dùng.
Khuyến nghị: Luôn dùng ENT_QUOTES để xử lý cả dấu nháy đơn và nháy kép, và chỉ định UTF-8 cho $encoding.

html_entity_decode(string $string, int $flags = ENT_COMPAT, string $encoding = 'UTF-8'): string Ngược lại với htmlspecialchars(), hàm này chuyển đổi các thực thể HTML (<, &, ", ...) trở lại thành các ký tự gốc của chúng.

Ví dụ: Khi bạn cần xử lý dữ liệu đã được mã hóa HTML mà bạn nhận được.

<?php
echo "<h3>3. Hàm xử lý ký tự đặc biệt & mã hóa/giải mã:</h3>";
$comment = "<script>alert('Hi!');</script> Bình luận của tôi.";

// htmlspecialchars để tránh XSS
$safeComment = htmlspecialchars($comment, ENT_QUOTES, 'UTF-8');
echo "Bình luận đã thoát HTML: " . $safeComment . "<br>";
// Output: &lt;script&gt;alert(&#039;Hi!&#039;);&lt;/script&gt; Bình luận của tôi.

// html_entity_decode
$encodedTitle = "Tiêu đề &amp;amp; bài viết &lt;b&gt;đặc biệt&lt;/b&gt;";
$decodedTitle = html_entity_decode($encodedTitle, ENT_QUOTES, 'UTF-8');
echo "Tiêu đề đã giải mã: " . $decodedTitle . "<br>";
// Output: Tiêu đề & bài viết <b>đặc biệt</b>
?>

urlencode(string $string): string Mã hóa một chuỗi để nó có thể được sử dụng an toàn trong phần truy vấn (query string) của một URL. Nó chuyển đổi các ký tự không an toàn (như khoảng trắng, ký tự đặc biệt) thành các mã %XX.
urldecode(string $string): string Giải mã một chuỗi đã được mã hóa URL, chuyển đổi các mã %XX trở lại ký tự ban đầu.

<?php
echo "<h4>urlencode(), urldecode():</h4>";
$paramValue = "sản phẩm & đặc biệt";
$encodedParam = urlencode($paramValue);
echo "Tham số URL đã mã hóa: " . $encodedParam . "<br>";
// Output: s%E1%BA%A3n+ph%E1%BA%A9m+%26+%C4%91%E1%BA%B7c+bi%E1%BB%87t

$decodedParam = urldecode($encodedParam);
echo "Tham số URL đã giải mã: " . $decodedParam . "<br>"; // Output: sản phẩm & đặc biệt
?>

addslashes(string $string): string Hàm này thêm một dấu gạch chéo ngược (\) vào trước các ký tự cần được thoát trong chuỗi để sử dụng trong các truy vấn cơ sở dữ liệu hoặc trong chuỗi SQL. Các ký tự được thoát là: dấu nháy đơn ('), dấu nháy kép ("), dấu gạch chéo ngược (\), và ký tự null (\0).

stripslashes(string $string): string Ngược lại với addslashes(), hàm này loại bỏ các dấu gạch chéo ngược đã được thêm vào bởi addslashes().

<?php
echo "<h4>addslashes(), stripslashes():</h4>";
$sqlInput = "O'Reilly is \"the best\" publiser.";

// Thêm dấu gạch chéo ngược
$escapedSqlInput = addslashes($sqlInput);
echo "Đã addslashes: " . $escapedSqlInput . "<br>";
// Output: O\'Reilly is \"the best\" publiser.

// Loại bỏ dấu gạch chéo ngược
$originalAgain = stripslashes($escapedSqlInput);
echo "Đã stripslashes: " . $originalAgain . "<br>"; // Output: O'Reilly is "the best" publiser.
?>

Lưu ý quan trọng về addslashes() và stripslashes(): Trong phát triển web hiện đại, bạn hiếm khi cần sử dụng trực tiếp addslashes() để bảo vệ khỏi SQL Injection. Các thư viện truy cập cơ sở dữ liệu hiện đại như PDO hoặc MySQLi sử dụng Prepared Statements (câu lệnh được chuẩn bị) là phương pháp an toàn và được khuyến nghị nhất để xử lý dữ liệu đầu vào, vì chúng tự động xử lý việc thoát ký tự và ngăn chặn SQL Injection một cách hiệu quả hơn nhiều. Bạn chỉ có thể gặp addslashes() trong các mã nguồn cũ (legacy code).

Hàm thay đổi/đảo ngược chuỗi

Các hàm này cho phép bạn thay đổi cấu trúc của chuỗi một cách đặc biệt.

strrev(string $string): string Hàm này đảo ngược thứ tự các ký tự trong chuỗi.

Ví dụ: Kiểm tra palindrome (chuỗi đọc xuôi hay ngược đều như nhau, ví dụ "madam").

<?php
echo "<h3>4. Hàm thay đổi/đảo ngược chuỗi:</h3>";
$original = "Hello PHP";
$reversed = strrev($original);
echo "Chuỗi gốc: " . $original . "<br>";
echo "Chuỗi đảo ngược: " . $reversed . "<br>"; // Output: PHP olleH

$palindrome = "madam";
if ($palindrome == strrev($palindrome)) {
    echo "'" . $palindrome . "' là palindrome.<br>"; // Output: 'madam' là palindrome.
}
?>

str_shuffle(string $string): string Hàm này xáo trộn ngẫu nhiên thứ tự các ký tự trong chuỗi.

<?php
echo "<h4>str_shuffle():</h4>";
$characters = "abcdefghijk";
$shuffled = str_shuffle($characters);
echo "Chuỗi gốc: " . $characters . "<br>";
echo "Chuỗi đã xáo trộn: " . $shuffled . "<br>"; // Output: mỗi lần chạy sẽ khác nhau (ví dụ: gcebkdfhija)

// Tạo mã xác nhận ngẫu nhiên 6 ký tự
$captchaChars = "0123456789ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ";
$captcha = substr(str_shuffle($captchaChars), 0, 6);
echo "Mã CAPTCHA ngẫu nhiên: " . $captcha . "<br>";
?>

Hàm cho chuỗi Unicode (mb_*)

Như đã nhắc lại nhiều lần, khi làm việc với các ngôn ngữ đa byte như tiếng Việt (UTF-8), các hàm chuỗi tiêu chuẩn của PHP có thể không cho kết quả chính xác do chúng xử lý theo byte chứ không phải theo ký tự.

Tầm quan trọng của mb_string extension:

mb_string (MultiByte String) là một extension của PHP cung cấp các hàm xử lý chuỗi an toàn cho các bộ mã hóa đa byte.
Bạn phải kích hoạt extension này trong file php.ini (extension=mbstring) và khởi động lại web server để có thể sử dụng các hàm mb_*.

Các hàm mb_* tương ứng và ví dụ:

mb_substr(string $string, int $start, ?int $length = null, ?string $encoding = null): string|false: Trích xuất chuỗi con theo số lượng ký tự.
mb_strpos(string $haystack, string $needle, int $offset = 0, ?string $encoding = null): int|false: Tìm vị trí chuỗi con theo số lượng ký tự.
mb_str_replace(mixed $search, mixed $replace, string $haystack, ?int &$count = null): string|array: (Có sẵn từ PHP 8.0, trước đó thường dùng preg_replace với /u modifier). Thay thế an toàn cho Unicode.
mb_strtolower(string $string, ?string $encoding = null): string: Chuyển chuỗi thành chữ thường an toàn cho Unicode.
mb_strtoupper(string $string, ?string $encoding = null): string: Chuyển chuỗi thành chữ hoa an toàn cho Unicode.
mb_convert_case(string $string, int $mode, ?string $encoding = null): string: Chuyển đổi định dạng chữ một cách tinh tế hơn (ví dụ: MB_CASE_TITLE cho chữ đầu mỗi từ, an toàn với Unicode).

<?php
echo "<h3>5. Hàm cho chuỗi Unicode (mb_*):</h3>";
$unicodeText = "Chào mừng bạn đến với Ngôn Ngữ Lập Trình PHP.";
$encoding = 'UTF-8'; // Luôn chỉ định mã hóa để đảm bảo tính nhất quán

echo "Chuỗi gốc (tiếng Việt): '" . $unicodeText . "'<br>";

// mb_substr - cắt chuỗi an toàn
$excerpt = mb_substr($unicodeText, 0, 20, $encoding) . "...";
echo "Tóm tắt 20 ký tự (mb_substr): " . $excerpt . "<br>";
// Output: Chào mừng bạn đến với Ngôn ... (cắt đúng ký tự)

// mb_strpos - tìm vị trí an toàn
$posWelcome = mb_strpos($unicodeText, "mừng", 0, $encoding);
echo "Vị trí của 'mừng': " . ($posWelcome !== false ? $posWelcome : "Không tìm thấy") . "<br>"; // Output: 3

// mb_strtolower / mb_strtoupper - chuyển đổi chữ hoa/thường an toàn
echo "mb_strtolower(): " . mb_strtolower($unicodeText, $encoding) . "<br>";
echo "mb_strtoupper(): " . mb_strtoupper($unicodeText, $encoding) . "<br>";

// mb_convert_case - chuyển đổi case tinh tế
echo "mb_convert_case (MB_CASE_TITLE): " . mb_convert_case(mb_strtolower($unicodeText, $encoding), MB_CASE_TITLE, $encoding) . "<br>";
// Output: Chào Mừng Bạn Đến Với Ngôn Ngữ Lập Trình Php. (chữ đầu mỗi từ được viết hoa, bao gồm cả từ có dấu)
?>

Để kiểm tra xem mb_string đã được bật chưa, bạn có thể chạy hàm phpinfo() hoặc extension_loaded('mbstring'). Nếu chưa, bạn cần chỉnh sửa file php.ini và bỏ dấu chấm phẩy trước extension=mbstring.

Kết bài

Mình đã cùng nhau tìm hiểu hành trình làm chủ việc chỉnh sửa và thao tác chuỗi trong PHP. Bạn giờ đây đã có trong tay bộ công cụ mạnh mẽ để biến đổi, làm sạch, và định dạng dữ liệu văn bản theo ý muốn.

Mình đã tìm hiểu sâu về:

Tầm quan trọng của việc chỉnh sửa chuỗi trong các tác vụ thực tế như chuẩn hóa dữ liệu người dùng, định dạng đầu ra, và xử lý dữ liệu từ các nguồn khác nhau.
Hiểu rõ rằng chuỗi trong PHP về cơ bản là bất biến, nghĩa là các hàm chỉnh sửa sẽ trả về một chuỗi mới thay vì sửa đổi chuỗi gốc.
Các nhóm hàm chỉnh sửa chuỗi phổ biến: từ cắt và trích xuất (substr(), trim(), str_replace()), chuyển đổi định dạng chữ (strtolower(), ucwords()), đến xử lý ký tự đặc biệt và mã hóa (htmlspecialchars(), urlencode()).
Sức mạnh của Regex với các hàm preg_* để xử lý các mẫu phức tạp mà các hàm chuỗi thông thường không thể đáp ứng.
Cuối cùng và quan trọng nhất, chúng ta đã đi qua các thực tiễn tốt (best practices), nhấn mạnh tầm quan trọng của an toàn bảo mật (đặc biệt là ngăn chặn XSS và SQL Injection bằng htmlspecialchars() và Prepared Statements), tối ưu hiệu suất, và luôn ưu tiên các hàm mb_* cho các chuỗi Unicode/UTF-8.